Van 7 tot 11 september 2015 vond het 17e wereldcongres van ILERA plaats in Kaapstad (Zuid Afrika). De Zuidafrikanen waren duidelijk trots op het feit dat dit de eerste keer was dat dit wereldcongres op het Afrikaans continent in hun land plaats vond. Zo hielden Helen Zille, premier van de provincie Westkaap en Ibrahim Patel, minister van Economische Ontwikkeling van Zuid Afrika redevoeringen. Naast deze redevoeringen was het een levenidg en inspirerend congres.
Ik heb zo’n 15 tot 20 jaar geleden meerdere keren congressen van de ILERA bezocht. Toen heette ILERA (International Labour and Employment Relations Associations) nog IIRA (International Industrial Relations Association). De naamswijziging werd ingegeven door de opkomst van HRM en van de groei van cao-loze sectoren. Op die congressen lag de nadruk dan ook sterk op HR; IR was uit de mode. Hierin heeft zich nu, met dit laatste congres, een belangrijke kentering voorgedaan. Er was veel aandacht voor de effecten van globalisering, voor ‘precarious work’, informele arbeid en dergelijke. Zo was er een interessant verhaal van de Braziliaanse professor Ana Gomes, over de arbeidsomstandigheden van de 600.000 tot 800.000 'selfemployed waste pickers’ (zzp'ers dus) in haar land. En een boeiend betoog van professor Bosch over het waarom (daling van de dekkingsgraad van de cao) en het hoe van het tot stand komen van de wet op het minimumloon in Duitsland. Daarnaast was er in vergelijking met 15 jaar terug een duidelijke verschuiving van deelnemers uit Europa, de VS en Australië naar vertegenwoordigers uit de BRIC landen, zoals China, Brazilië, India en natuurlijk Zuid Afrika. Zo waren er spannende plenaire sessies over wijdverbreide arbeidsconflicten en het ‘bottom up’ ontstaan van nieuwe vormen van onafhankelijke vakorganisatie in China en over de Marikana Masscre, de mijnstaking in 2012 in Zuid-Afrika waarbij tientallen stakende mijnwerkers werden doodgeschoten door de politie.
De Nederlandse Vereniging van Arbeidsverhoudingen (NVA) is als verenging aangesloten bij ILERA (een ‘chapter’). In 2013 nog werd het 10e Europese regionale congres van ILERA samen met de NVA georganiseerd in Amsterdam. Een verbinding om te koesteren, het vakgebied van arbeidsverhoudingen is ‘alive and kicking’.
Evert Smit